فرقتوندن یاندی باغریم...

فرقتـــوندن یــانــدی باغــریم اوره گیــم قــان اولدی گل                              

                               گـــل کــی رخســارون بـو مرده جسمه جان اولدی گل

دونیــــانیـــن نـــاز و نعیمـــی، بـــاغ و بستـــانی منـــه                              

                               سنسیـــز ای ســولطان خوبــان بند و زندان اولدی گل

ایستـــدی لعلیــن فــراقــی جـــانیمــی یـاخمــاق ولی                              

                               شوقـــه یانمیــش جــانه لعلیــن آب حـیوان اولـدی گل

اول کونــول کــی دایــمن ایشــی سنــونله وصـل ایدی                              

                               یـــانـــدی شــوقـــونــدان اسیــر درد هجـران اولـدی گل

جانیمیـــن جـــانی وصـــالینـــدور وصـــالـــونــدان اونی                              

                               تــا کــی اییـــردی فلـــک بیچـــاره بیجـــان اولــدی گــل

عـاشقیــن بــاغ و گـــولستــانــی اوزون گلـــزاریـــدیــــر                              

                               هانسی گولزارین گولی گول سوز گولیستان اولدی گل

جنتیـــن صحنیـنـــده طــوبـــی والـــه و حیــران و مست                              

                               قـــامتــون حسنــونــده ای ســـرو خــرامـــان اولدی گل

تـــا منـــی تقــدیـــر یـــزدان ایـــلــه دی سنـــدن جـــدا                              

                               کــونـلومون حـــالـــی پــریشــان دیـده گریان اولدی گل

معجــزاتــــوندان یــانــاغــون، محکمـــاتوندان ساچــون                              

                               خـــار و خـــاشــاکی جهانیــن ورد و ریحــان اولـدی گل

بحر بی پایانه شوقـون جـــانیمـــی غــــرق ایلــــه دی                              

                               گـــؤر نـــه بیـــداد ایله دی هجرون نه طوفان اولدی گل

بو نسیمـــی سنـــدن آیــری بیلــدیگیـم یوخدور وجود                              

                               درد و درمان، وصل و هجران، جمله یکسان اولدی گل

( نسیمی )

نئیله ییم! (واحد)

بیر سن کیمی وفاسیز اولان یـاره، نئیلـه ییـم؟

جانان کی وئردی کؤنلونو اغیاره، نئیله ییـم؟!

بـولبـول تکـی یـولـونـدا سنیـن مبتـلا منــم

من بیر گولوکی، همدم اولا خاره، نئیله ییم؟!

عشقینـده دایمـاً بـو بـلالـر چکـن کـؤنــول

ایندی تاپانمـاییـر اؤزونـه چـاره، نئیلـه ییـم؟!

عشق آتشینه یـانمیشـام، ایمـدادا گلمـه دیـن

پروانه وورمـاسیـن اؤزونـو نـاره، نئیلـه ییـم؟!

مجنـون ائـدن منـی یـاریــن جمــالیــدیــر

عشق عالمینده اولدو گونوم قاره، نئیله ییـم؟!

واحـد، محبتیـن بـو قـدرکـی، بـلاسـی وار

یوخدور دئین بو دردیمی دلداره، نئیله ییم؟!

علی آقا واحد

ایها الناس ویرون رای منه

ایها الناس ویرون همتلن رای منه

منی وادارایلیون شرکت ایدوم انجمنه

شاعرم شعریله هر مطلبی تحریر ایده‌رم

قاری‌یم آیه‌نی اوز شائنیمه تفسیر ایده‌رم

سیل یخان ایولری بیر هفته‌ده تعمیر ایده‌رم

لادیمز حکمیمه مستاجر اولا یا سکنه

ایها الناس ویرون رای منه

قویمارام شهریده بیر ذره کثافت اثری

گرک آسفالت اولونا شهریمیزین کوچه‌لری

گوره‌سوز اوندا که آیا سوزیمون وار کسری

من فقط ماهه باش اگسم اگرم انجمه‌نه

ایها الناس ویرون رای منه

قویمارام شهریمیزین بودجه‌سی گیتسون هدره

قویمارام ظلم اولا بیر مو قدری بیر نفره

ییرم شام نهارا یاغ دوگی صبحانه کره

اوزه‌رم باشنی هر کیم سولسه هل پسنه

ایها الناس ویرون رای منه

ایشی ترتیبه سالوم شهره ویروم نظم و نظام

مد امروزیله تعمیر اولا مسجدله حمام

ناقصاتی ایلیوم بیر ایلین عرضینده تمام

هامی بیر دفعه دیسون احسن او رای حسنه

ایها الناس ویرون رای منه

نیه گورکان آلا قبرین بیرینه اللی تومن

نیه دینمور بو جماعت ایشه یوخ بیر یتیشن

بله اولسا قوجا دنیانی دوتار اولماز الن

اُلی گر اوز باشنا اولسا تریخلار کفنه

ایها الناس ویرون رای منه

نه روا شایع اولا شهریده مشروب و زنا

دولدورا تکیه و مسجدلری تذویر و ریا

قویمارام رایج اولا بیر بله تنزیل و ربا

خلق ایچینده گنه مرسوم اولی قرض‌الحسنه

ایها الناس ویرون رای منه

چوره‌گی میوه‌نی بازاردا فراوان ایده‌رم

هویجین آغ کلمین قیمتین ارزان ایده‌رم

اتی قصاب باها ساتسا اونی تاوان ایده‌رم

باسارام ایگنه‌یین‌لر قوسار آتدان تبنه

ایها الناس ویرون رای منه

شاعرم منده قویون صنف رجاله قوشولوم

کارت و پارت و پلوویله پولوم اولسون خوش اولوم

سوخولوم باند ریاستلره غمدن قوتولوم

نولی بش گون قویاسوز سرور اولام مرد و زنه

ایها الناس ویرون رای منه

قویمارام کتلیه آشپز قوخوموش کفته ویره

بیری اصنافی سویوب جنسین آلا سفته ویره

اوغلانا شوخ مه‌مه قزلار اُپوشی مفته ویره

بوسه‌نین هر جوتی قاخسون گرک آتمیش تومنه

ایها الناس ویرون رای منه

منی شهر اهلی تانور من بو ایشین ماهری‌یم

رئسا تک تکی موسا اولا من سامری‌یم

نابلد کی دگولم شهریویزین شاعری‌یم

یوخ خیانت نظریم دولته دینه وطنه

ایها الناس ویرون رای منه

سویرم منده چاتام منصبه آدیم یکله

یاغلی مجانی پلولارییه قارنیم دیکله

ساری رنگیم دورولا بو تیشی قیشلارکوکله

یاخشیلیق دوره سیدی سن منه یان منده سنه

ایها الناس ویرون رای منه

من اگر رای آپارام خوش سیزون احوالیزه

مرحبا طالعوزه شانسوزا اقبالویزا

جد و جهدیله یتورم سیزی آمالویزه

دده سوز سیز منه عورتلریویز مثل ننه

ایها الناس ویرون رای منه

حاضرم هر ایشوز اولسا دیمیون دال چاتارام

بله فکر ایلمیون سیزلری گوزدن آتارام

یری گورمز گوزوم اوندا باشیمی دوز دوتارام

دیمرم گیچدی سودان ایشکیم ایندی منه نه

ایها الناس ویرون رای منه

گله لازمدی حمامدا سو پولی بش قرانا

تا گیده سطح نظافت یوخاری خلق اویانا

شهر حسرت قالا قیللی ... کیرلی دابانا

یاسمن گونده ورا شانه او زلف سمنه

ایها الناس ویرون رای منه

نولی بش گونده کریمی اولا بیر جمعه آقا

داراشا بوغلی پشیک تک بالا قیماقه یاغا

بولیسوز هر ایشیویزده دوشرم من قباقا

ملکم ایندی من اوندا دونرم اهریمنه

ایها الناس ویرون رای منه

                              کریمی مراغه‌ای

بلبل شیدایه گوره ( واحد)

بلبل شیدایه گوره

قاچدی صحرالره مجنون ،دئمه لیلایه گوره

عشقه دوشمیش اودا بیر ، باشقا معمایه گوره

 

هره بیر دردیله ،آلوده در ائیلر ناله

من، سنین حسنینه ،بلبل ،گل رعنایه گوره

 

بو تمناده ایدیم ، وصلینه ای گول یئتیشم

سئندی مندن اورگین ، تز بو تمنایه گوره

 

یوسفین عشقی زلیخانی شرفدن سالدی

اودا زندانه دچار اولدی زلیخایه گوره

 

با شقا مه پاره لرعشقونده،گوزومدن دوشدی

قطره گوزدن دوشر ، البته کی دریایه گوره

 

گل ایچون بلبل شیدا ،گیچیر ئوز جانیندان

گل ، نه ییندن گئچه جک بلبل شیدایه گوره

 

عمریمیز ایندی کی ((واحد)) بیله سرعتله گئچیر

ممکن اولدوقجا،بو گون گور ایشی،فردایه گوره!!!

آتا سوزلری {ضرب المثل های آذری(ترکی)} (سری20)

 

- 11 -ائشیتدیگووی اونوت ،گوردوگووی دئمه !

  ( آنچه را که شنیده ای فراموش کن و از آنچه دیده ای نگو ! )

  << انسان نباید تمام آنچه را که شنیده جدی تلقی بکند وتمام آنچه را که دیده بازگو بکند >>

 

12- ائل اوچون آغلیان ، گوزدن قالار .

  ( آنکه به حال مردم گریه بکند ازچشم می ماند (محروم می ماند) )

  << کسیکه به همۀ مردم دلسوز باشد مصالح شخصی خود را نمی تواند درک بکند >>

 

13- ائو سوز سوز ،گور عذابسیز اولماز .

  ( خانه بی حرف ،گور بی عذاب نمی شود )

  << به بگومگو های خانوادگی که یک امر معمولی است نباید زیاد اهمیت داد >>

 

14- اکمگون وار،ایشون ایشدیر ؛ اکمگون یوخ ،ئوزو بیر ایشدیر .

  ( اگر نان داری کارت کار است ،اگر نان نداری خودش کاری است )

  << کسیکه حداقل معیشتش تأمین نباشد مجالی برای استفاده از مزایای زندگی نخواهد داشت >>

 

15- الی چیخان چوبانا ،قویون گود دورمه !

  ( چوپانی را که دستش در رفته به پاسداری گوسفندان مگمار )

  << انتخاب فرد ناتوان یا بد سابقه به تصدی امور اجتماعی خطاست >>

 

16- اوجوزدن باهاسی اولماز .

  ( از ارزان گرانتر نمی شود )

  << خرید جنس مرغوب ولو گران باشد باصرفه تر است >>

 

17- ایت یانیندان ،دالدان کئچ ؛آت یانیندان،قاباقدان .

  ( نزد سگ از عقب رد بشو ،نزد اسب از جلو )

  << در برخورد با افراد نباید خصوصیات اخلاقی آنان را از نظر دور داشت >>

 18- ایشی چتینه چکمه .

  ( کار را به دشواری نکش )

  << هر کاری از طریق مسالمت ومدارا آسانتر انجام می پذیرد تا از طریق سخت گیری وستیزه جوئی>>

 

19- ایکی طویی بیر ائله میشیک،دوگونی باتمان یاریم .

  ( دو عروسی را یکی کرده ایم برنج را یک من ونیم )

  << برای صرفه جوئی در خرج است که دو کار با یک مراسم انجام داده می شود >>

 

20- ایلانین قویروغون ،آیاقلاما .

  (دم مار را زیر پا نگیر )

  << درگیرشدن با افراد شرور جایز نیست >>

شانه نیله سین !! (علی آقا واحد)

شانه نیله سین

زلفون داغلاماق عادتیدر، شانه نیله سین؟

یارین وفاسی اولماسا ، بیگانه نیله سین ؟

 

پروانه عشقی وار ، دولانیر شمع باشینا ،

شمع ایسه یاندیریر ،اونی پروانه نیله سین؟

 

زلفونده ناله ائیله سه اینجیتمه کونلومی،

زنجیره تاب قیلماسا ، دیوانه نیله سین ؟

 

معشوقین ئوزگه لره گزیر ،اومما خلق دن

بیر،ائو کی؛گئتدی غارته،هم خانه نیله سین؟

 

گل غنچه لیقدان ، عادت ائدیب بی وفالیقی

دونمیشسه بلبلین،اورگی قانه نیله سین ؟

 

ییخدی رقیب کونلوم ائوین،وصل یار ایچون

دشمن منم بو ظالمه کاشانه نیله سین ؟

 

میخانه نین شرافتینی ،آنلا باده ایچ

سر خوشلیق ائیلدین ،بونا میخانه نیله سین؟

 

سئندیر طبیعتینده اولان ،جهل شیشه سین

سئندیرما مست اولان کیمی ، پیمانه نیله سین؟

 

((واحد))دئییرسه خلقه حکیمانه باده ایچ

همدم فساد اولاندا ، حکیمانه نیله سین ؟

درد و غمه توش ائتدی !!

بونه مئی دیر کی، ایچرکن منـی بیهـوش ائتـدی؟

خاطریمدن غـم و انـدوهـی فـرامـوش ائتـدی!

تاپمادیم چاره یـانـان کؤنلـومـه مئـی دن غئیـری

منی عشقیـن نـه قـدر درد و غمـه تـوش ائتـدی

گـر الیـم یئتسـه، ایـاقینـدان اؤپـردیـم، ســاقــی

خُم ِ مئی تک، مئی ایچر کن، بدنیم جوش ائتدی

جنّت اهلـی او آدام دیـر کـی دؤنـوب واعـظ دن

پیـر ِ میخـانـه نصیحـت لـرینــی گــوش ائتــدی

مئــی ا گــر لعــل ِ لــبِ دلبــره آلــوده دئییــل

بس آیـاغینـا صـراحـی نییـه کـرنـوش ائتـدی؟

عشق بیر شعله چکیب، یانـدی وجـودوم یکسـر

گؤٕرکی بیر آه، بو شمعی نئجه خامـوش ائتـدی!

تـؤکـدو، واحـد، یئنـه یـاریـم اوزونـه تئللـرینـی

جمع ایکن، خاطیر ِ محزونیمی مغشوش ائتـدی

علی آقا واحد

ابتدا سیندان! (علی آقا واحد)

آدمسن اگر !! (علی آقا واحد)

آتا سوزلری {ضرب المثل های آذری(ترکی)} (سری19)

فصل هشتم :

   آداب معاشرت،تدبیرمنزل،عقل معاش،صرفه جوئی،اسراف،قناعت

 

1 -آخساق ائششه کله ،کاروانا قوشولما !

  (با خر لنگ همگام کاروان نشو)

  << همگامی باجمعی مؤفقبدون در نظر گرفتن امکانات لازم موجب درماندگی می شود >>

 

2 - آرتیق خرج ،ائو ییخار .

  ( خرج بی رویه باعث خانه خرابی می شود )

 

3 - آری یوواسینا ، بارماق اوزاتما !

  ( به لانۀ زنبور انگشت دراز نکن )

  << ستیزه جوئی با جمعی مصمم وتلافی جو خطرناک است >>

 

4- آزا قانع اول ،چوخی آلاهدان ایسته .

  ( به کم قانع باش زیاد را از خدا بخواه )

  << قانع بودن به درآمد کم مانع از آرزوی درآمد زیاد نیست >>

 

5- آز وئر، چوخ یالوار؛چوخ وئر آز یالوار .

  ( کم بده زیاد التماس بکن ،زیاد بده کم التماس بکن )

  << توقع گذشت تؤام با خوش زبانی وفروتنی باید باشد نه با خشونت وبی اعتنایی >>

 

6 - آشاغادا اوتور ،یوخاریدا سوز آندیر .

  ( در پایین (مجلس) بنشین در بالای مجلس حرف حالی کن )

  << سروری با دانش و وجود مثبت داشتن است نه با صدر نشینی وادعا >>

 

7- آشپز دان کوسن ،ائوینه آج گئدر .

  ( کسیکه با آشپز قهر کند به خانۀ خود گرسنه بر می گردد )

  << اختلاف پیدا کردن با کسیکه اختیار قطع ثمر معیشت را دارد موجب محرومیت می شود >>

 

8- آغیر گلسه ،یونگول قالخار .

  ( وقتی سنگین بیاید سبک پا می شود )

  << ادای رسوم احترام دربارۀ بزرگترها لازم است >>

 

9- آئی یا ،ایشون قوتارانجاق دائی دئی .

  ( خرس را تا به اتمام رسیدن کارت دائی خطاب بکن )

  << تظاهر به علاقه مندی واحترام به کسیکه احتیاج به کمکش داری واجب است >>

 

10- ائششگه مین ،آتا چاتینجا .

  ( تا دسترسی پیدا کردن به اسب سوار خر شو )

  << تا رسیدن به امکانات مطلوب به استفاده از امکانات موجود باید قانع بود >>

دانلود اشعار کلیات علی آقا واحد

برای دانلود فایل با فرمت pdf اینجا کلیک کنید. حجم : 7/6 مگابایت

منبع: وبلاگ بیوک اشرفی

ائشیتمز افغانیمی !

بیــر قــارا گــؤز آلــدی دیــن و ایمـــانیمـــی

باغلیب زولفو آیاغیم، قـاشـی تـؤ کـدو قـانیمـی

یئدی افلاکی فغانیم چـولغـادی هیجـرینـده، آه!

بیـوفـا یـاریـم ائشیتمـزمــی مگــر افغــانیمــی؟

دامنین توتـدوم، وصـالیـن ایستـه ییـب اومیـدایلـه

کسدی اومیدیم، دئدی، عاشیق، بوراخ دامانیمی

عجزایله، جانا، دئدیم، سنسن طبیـب عشـق کیـم

بو مریضِ عشقه تاپدیم، شـوکـورلـر، درمـانیمـی

لطف قیل بوسه، نیگارا، واحد اولموش مستحـق

دیٔ زکات ایلـه غنـی ائتـدیـم مـن اؤز دربـانیمـی

علی آقا واحد

سئوگیلی جانانه،کونول

اویما هرزولفی قارا،سئوگیلی جانانه،کونول

بووفاسیزلارائدرلر سنی دیوانه ، کونول

مومکون اؤلدوقجا چالیش یانمایاسان عشق اؤدونا

شمع دَن گورنه چکیر هر گئجه پروانه ، کونول

سَن هله عشق کمندینده اسیر اؤلمامیسان

اؤیما مجنون کیمی هرزولفِ پریشانه کونول

گولده اؤلسایدی وفا،خاریله یار اؤلمازیدی

بولبولون آهی یاییلمازدی گولوستانه،کونول

آشنا اؤلماق عبث دیر بو پری چهره لره

یئنه بیرگون اؤلاجاقلار سنه بیگانه ،کونول

سئودیین اؤلسا زولیخای زامان،سن یوسیف

فکرائدیب سالدیرا جاقدیرسنی زندانه،کونول

واحیدین عومروبوتون نازلی گوزه للرله گئچیب

بو حقیقت سوزو ظن ائیلمه  افسانه، کونول

 علی آقا واحد

سرو روانسان

بیلسن گؤزه لیم، سن نه قدر سئوگیلی جـانسـان!

ظلم ائیله مه، قوی سؤیله مه سینلر، جان آلانسان

سولدورمـا او گـول چهـره نـی، آلـدانمـا رقیبـه

اؤز قدرینی بیل کی، نه قـدر اینـدی جـاوانسـان

اغیـارا اینـانمـا، گـؤزه لیـم،قـورخـورام اونـدان

چوخ ساده سن، هر سؤزکی، دئییرلر، اینانانسان

گولدن ده، چیچکدن ده، گونشدن ده گـؤزه لسـن

سـن بـاغ ِ مـلاحــت یئتیــره ن ســروِ روانســان

گؤردوم، یئنه مین نـازایلـه بیگـانـه یـه بـاخـدیـن

چوخ شبهه یه سالدین منی، بیلدیم نیگـارانسـان

گؤر بیر نه گؤزه لیکـده یئتیـرمیـش سنـی طـالـع

حسرت چکیر عالـم سنـه، مشهـورِ جهـانسـان

واحد، بو قـدر سنـده کـی وار عشـق و محبـت

دونیا قوجالیب گئتسه، چتین سن قوجـالانسـان

علی آقا واحد

عشقون بولاغین قویما بولانسین کی درولماز
عشقئن یولونی دوز گیده هر کیمسه یورولماز

هر کیمسه گلوب عاشق لایق اولا بولمز

بو مکتب عشق ایچره یالان اولمیوب اولماز

گر آغلاماسا قاره بولوط غنچا گول آچماز

گر گولمسه گول درد و غمه چاره تاپولماز

گلشنده گولون قیمتی گولدور گوله بولسه

نامرد الی سیندیرماسا بو شاخه نی سولماز

بیر عومر چکوب نازینی بولبول آچا بیر گون

درد اهلی اولان غنچه لنن شاخه نی یولماز

عشق اولماسا عالمده گوزلیک گوزه گلمز

بو چارداغی قویما یخا یئل بیرده قورولماز

دیوانه لیگین لذتی حیران ائدر عشقی

عومرون بویی سرمایه دی بش گونده قوتولماز

باشدان گئچر عاشق ولی یاردان گئچه بولمز

آیری طرفه هر نه اولا یولدا بورولماز

هوشمند

صبر ایله کونول

صبر ايله كونول محنت هجرانه تلسمه

    درد اهلي يئتر صبر ايئله درمانه تلسمه

    يـــوسف ده زليخاني محبت له سويردي

    سالديردي زليخـا اوني زندانـه تلسمـه

    دنيايـه وفا ايئلمه چوخ آغلاما كونلوم

    دنيا نه وفا قيئلدي سليمانــه تلسمــــه

    کام آلمیــه جاق آیریلیقا باعث اولانلار

    عاشيق چاتاجاق سئوگيلي جانانه تلسمه

علی آقا واحد

جمالیندیر نگارستان

منیم ای نازلی دلداریم، منیم ای دردیمه درمان

منیم ای دولتیم، واریم، باغیشلا، گئچ گناهیمدان

سالاندا سن منی بنده، یاخینلیق اولماسا سنده

اگر قانیمی توکسنده، یولومدان دونمرم بیر آن

شیریندیر لبلرین دلبر، او گول رخسارینی گوستر

یازیق کونلوم سنی ایستر، منی الدن سالیر هجران

جمالین پرده یه سالما، بو عاشیقدن اوزاق قالم

اگوزومدن انتقام آلما، منی قویما بئله حیران

بدخشان لعلی سنسن یار، اوزون یاقوت کیمی پارلار

سنون حسنونده دیر گلزار، جمالیندیر نگارستان

منیم چین لیلی، عمر انسان، و یا بلقیس و صنعانسان

یادا بیر ماه کنعانسان، سنه اولسون جانیم قوربان

منی سن مجنون ائتمیش سن، حیاتدا محزون ائتمیش سن

اوزونه مفتون ائتمیش سن، ائدیبسن قلبیمی بریان

دئییردیم من سنین یارین؟ کی اولدوم ایندی بیمارین

سنین نورانی رخسارین، منی یاندیردی، ای جانان

نظامی اولدو بیچاره، ائدیب هجرانین آواره

تاپیلمیر دردینه چاره، اولوب جاری گوزوندن قان

نظامی گنجوی

آتا سوزلری {ضرب المثل های آذری(ترکی)} (سری18)

21- قولون سینیغی ،بوینون دور .

  (دست شکسته وبال گردن است )

  << حمایت از وابستگان درمانده وظیفۀ سران قوم است >>

 

22- قونشوم- قونشی اولسا کور قیزیم اره گئدر .

  ( اگر همسایه ام همسایه حسابی باشد دختر کورم شوهر می کند )

  << داشتن همسایه یا خویشاوند خوب اثر بسزائی در مؤفقیت ورفع گرفتاریها دارد >>

 

23- قونشو آشی ،دادلی اولار !

  ( آش همسایه بامزه تر به نظر می رسد )

  << تصور برتری ره آورد بیگانه به ره آورد خود تصوری باطل است >>

 

24- قونشو حقی ،تاری حقی .

  ( حق همسایه حق خداست )

  << انجام تکالیف همسایه جزو واجبات است >>

25- قویون ،قوزو ایاغین باسماز .

  ( گوسفند پای بره را زیر نمی گیرد )

  << رعایت حال هم صنف ضعیف وظیفۀ طبیعی است >>

 

26- گونول ،دوستون تانیر .

  ( میل باطنی دوستی را تشخیص می دهد )

  << باطن انسان ،دوستی واقعی را از دوستی تصنعی تمییز می دهد >>

 

27- مرد ایله الفت قیلان،آخرده بیر گون مرد اولار؛ نامردایله الفت قیلان ،آخر بیابان گرد اولار .

  ( آنکه با مرد انس والفت داشته باشد آخر سر به مرد مبدل میشود و آنکه با نامرد انس والفت داشته باشد آخر سر بیابان گرد (سرگردان) می شود )

  << تو اول بگو با کیان دوستی        سپس با تو گویم که تو کیستی >>

 

28- تای توشووی باب ائله ،گوره ن دئسین هابئله .

  ( همنشین مناسب انتخاب کن تا کسی که می بیند بگوید این چنین (خوب است ) )

 

29- هرزادین تزه سی ،دوستون کهنه سی .

  (هر چیز تازه اش (خوب است) ولی دوست کهنه اش )

 

30- یاخشی دوست قارداشداندا ایره لی دیر .

  ( دوست خوب از برادر نزدیکتر است )

اوچماق ایسته ییرم

اوچماق ایسته ییرم، من، ائله اوچماق

قاناد وئرمه سه ده طبیعت منه

قوجماق ایسته ییرم، دونیانی قوجماق

وئردی بو آرزونو محبت منه

محبت قاناددیر گزیر هر یئری

اولمایان قدرتی او وئریر بیزه

گوزله گورونمه ین درینلیک لری

محبت گوستریر گوزلریمیزه

محبت اوزومو درک ائدیم دییه

منی یئردن آلیب قالدیریر گویه

اوچماق ایسته ییرم یالنیز زیروه دن

سئیر ائدیم بو گونو، اوتن چاغلاری

او قده ر اوجالیم، یوکسه لیم کی من

گورمه ییم یئرده کی خیردالیقلاری

اوچماق ایسته ییرم آرزو دالینجا

اوزومو سسله ییم، های وئرین منه

خیالدان اوتایا من اوجالینجا

یئر منه دار گلیر، گوی وئرین منه

اوچماق ایسته ییرم، عصب لریمی

عصرین اوز کوکونده چکیب تاریما

اوچماق ایسته ییرم، درد سریمی

درمانا یئتیرن ناغیل لاریما

یازان: بختیار وهاب زاده

کوسمیشم

بیوفالیق گورمیشم بیر آی پارادن کوسمیشم

نازینی چوخ چکمشم بیر ناز سارادن کوسمیشم

سویلدیم مندن آرا گزمه نگاریم مندن اول

سایمادی یاریم منی مندن آرادن کوسمیشم

گوزلری عشقی سالیبدور شعله ی آهه منی

بو اوتا یاننام ولی من گوز آلادن کوسمیشم

زلفینین رنگی کیمی گوندوزلریم اولدی قارا

شام تار اولدی گونیم زلفی قارادن کوسمیشم

سویلدی قلبیم سینیب گل مرهم اول سن ای "امید"

مرهم اولدیم بیلمدی قلبی یارادن کوسمیشم

آتا سوزلری {ضرب المثل های آذری} (سری17)

11- حمامچی حمامچینی گورنده،صاندیغی ئوپر .

( گرمابه دار وقتی گرمابه داری را ببیند صندوق را می بوسد )

<< افراد هم صنف پیش همدیگرخود را مؤفق قلمداد می کنند >> 

12- خیر ایسته قونشووا ، خیر چیخسین قاباغووا .

( خیر همسایه را بخواه تا خود مواجه با خیر شوی )

13- دوست ایله آلیش-وئریش ائله مه .

( با دوست داد وستد مکن )

<< داد وستد با دوست آفت دوستی است >>

14- دوست باشا باخار ،دشمن ایاغا .

( دوست به سر نگاه می کند دشمن به پا )

<< دوست از مشاهده ی بزرگواریها شاد می شود دشمن از مشاهدۀ پستی ها >>

15- دوست داشی ،برک اینجیده ر .

( سنگ دوست رنج آورتر است )

<< بدی دیدن از دوست دردناکتر است >>

16- دوست مین اولسا آز دور ،دشمن بیر اولسا چوخ دور .

( دوست اگر هزار باشد کم است دشمن ولو یکی باشد زیاد است )

17- سینسین او باش کی دوست یولوندا گره کمز .

( بشکند آن سری که در راه دوست بدرد نخورد )

18- قره چی ، قره چیه ئوپوش وئر مز .

( کولی به کولی بوسه نمی دهد )

<< باج گرفتن از هم صنف پسندیده نیست >>

19- قوچا ،ئوز بوینوزو آغیرلیق ائله مز .

( قوچ را شاخ خود سنگینی نمی کند )

<< تعهد انجام تکالیف مربوط به خویشاوندان را نباید تحمیل حساب کرد >>

20- قوللوقچودان بورج ائله مه ،یا طویدا ایستر یا یاسدا .

( از خدمتگذارقرض نگیر زیرا یا در عروسی مطالبه می کند یا در مراسم عزاداری )

<< خدمتگذار طلبکار طلب خود را وقتی مطالبه می کند که ارباب شخصاً احتیاج به قرض گرفتن پیدا کرده باشد >>

کونلوم

گلوبدور تنگه ای ظالم ، ستمله قان اولان کونلوم

همیشه باغ وصلینده ، گولوب خندان اولان کونلوم

دوشوب مجنون کیمی ، صحرایه بیر لیلی فراقیندا

بوتون عاشقلر ایچره ، منبع عرفان اولان کونلوم

نه اولدو بیلمه دیم دوشدو ، جدا گولزار کویوندان

همیشه خوان وصلین بزمینه ، مهمان اولان کونلوم

کیمه بیلمم ، گئدیب اظهار قیلسین محنت عشقین

دؤنوبدور قانه هجرینده غمی پنهان اولان کونلوم

نه چاره ائیله سین ، بیلمم خلاص ائتسین اوزون غمدن

اسیر محنت و پا بسته هجران اولان کونلوم

اولورمی بیر زمان خرم ، یئتیشسه وصل جانانه

غم هجرینله افغانلار چکیب ، گریان اولان کونلوم

منم فرهاد ! عصرین سئودیگی { واحد } گوزللر دیر

اودور کی لاله داغین گؤستریر ، ویران اولان کونلوم

علی آقا واحد

گئدیرم اؤزگه یارین شمعینه پروانه اولام

گئدیرم اؤزگه یارین شمعینه پروانه اولام
سئوگیمه لاییق اولان دیلبره دیوانه اولام
بیلمه دین قدریمی سن ، چوخلی منه ظولم ائله دین
گئدیرم ای داش اورک من سنه بیگانه اولام
عاقیلیدیم سنین عشقینده بئله من دلی اولدوم
یوخدی ایمکان کی دؤنوب بیر داحا فرزانه اولام
ایندی کی اوز چؤووروب طالع فرزانه لیغیم
گئدیرم من می ایچم ساکین میخانه اولام
منه لیلا گرک اولسون ، نه گوزل سئوملی یار
گئدیرم مجنونا تای عشقیده افسانه اولام
دئمه دیم بونلاری تا سن منه دوشمن اولاسان
بولگونن ایستییرم من کیمه جانانه اولام

وطنیم

هاچان، بیرده،گورم سنی
آنا یوردوم،آنا وطن
گول اوزووه، حسرت قالیب
سن سیز، گلدیم جانا، وطن
مین داوادا،مین دویوشده
بولاشمیسان قانا،وطن
کیم دور سنه،ایری باخا؟
کیم دور،سنی دانا،وطن؟
جانیم اولسون،سنه قربان
آذربایجان، آذربایجان
***

بسله میسن قوجاغیندا
حیدرخان تک،قهرمانلار
دیواریندان،داشلاریندان
توکولوبدی،سئل تک،قانلار
کوراوغلونون،نعره سیندن
قورخوب، قاچار،شاهلار،خانلار
خلق میزه،ایلهام وئریر
آدلی،شانلی،ستارخانلار
ایگیت اوغلون،حسین باغوان
آذربایجان،آذربایجان

***
آخشام چاغی،اوبالاردا
سرین سرین،یئل لر،اسر
گدیک لری،دوتوپ دومان
دره لرده،قوزی،مئلر
باغچالاردا،عاشق آلما
داغلاریندا،جیران، گزر
آلمالاری،آغاجلاردان
خمار گوزلی،قیزلار،د ره ر
هرطرفین،باغ دور، بستان
آذربایجان،آذربایجان

***
تاریخ لره،سالدیم نظر
وار سنده،مین لر،قهرمان
بابک لره، اولموش وطن
ستارخاننان، قالمیش نشان
داوا گونی،میدان لاردا
دوشمن لره،قارشی دوران
دوشمن،اگر ئولدورسه ده
ال چکمیرم ،سندن، اینان
سن سن منه،روح وروان
آذربایجان،آذربایجان

آتا سوزلری {ضرب المثل های آذری} (سری16)

1-آتی آت یانیندا باغلاسان ، همرنگ اولماسا هم خوی اولار.

  ( اسب را چو نزد اسب ببندی اگر همرنگ نشوند هم خوی می شوند )

  << تأثیر خصوصیات اخلاقی همنشین اجتناب ناپذیر است>>

 

2- آدام آدامین رحمانی ،آدام آدامین شیطانی .

  ( آدمی هست که نجات دهنده است و آدمی هم هست که گمراه کننده است )

  << دوست یا معاشر هم می تواند نجات دهنده باشد وهم می تواند گمراه کننده باشد >>

 

3- آغ ایتین ،پامبوقچیا ضرری وار.

  ( سگ سفید به پنبه فروش ضرر می رساند )

  << شباهت صنفی هر چند اندک باشد چون مانع بازار گرمی می شود مطلوب تلقی نمی شود >>

 

4- ائل ،ئوز دلیسین یاخشی تانیر .

  ( ایل (خانواده) دیوانۀ خود را بهتر می شناسد )

  << معرفت هر کسی را نزدیکان و منسوبین او بهتر می شناسند >>

 

5- اینانما دوستووا ،سامان تپر پوستووا !

  ( به دوست خود اعتماد نکن ،کاه در پوستت می چپاند ! )

  << در اعتماد کردن به دوست هم جانب احتیاط را باید رعایت کرد >>

 

6- باش یولداشی آزدیر، آش یولداشی چوخ دیر .

  ( دوست فداکار کمیاب است ولی دوست مادی فراوان پیدا می شود )

 

7- تیکه ایله دوست اولان ،ایللر کوسولو قالار.

  ( کسیکه  دوست لقمه باشد سالها در حال قهر می ماند )

  << کسیکه به خاطر مادیات دوستی کرده باشد سر هر موضوع بی اهمیت که به منافع شخصی اش لطمه بزند قطع رابطه می کند >>

 

8- جان دئییب ، جان ائشیدیرلر .

  ( جان گفته وجان می شنوند )

  << نسبت به یکدیگر فداکار وبا محبت هستند >>

 

9- جهد ائله دوست قازان ، دشمن اوجاق باشیندا دیر .

  ( تلاش کن دوست بیابی دشمن در سر اجاق است )

  << دوست یابی همت می خواهد نه دشمن یابی ،زیرا اکثر اطرافیان بااستقبال نشدن خواست هایشان دشمن خواهند شد >>

 

10- چوخ دوست دوتان ، دوست سیز قالار .

  ( کسیکه زیاد دوست بگیرد بی دوست می ماند )

ناله دن دیر نی کیمی آوازه ی عشقیم بلند

ناله دن دیر نی کیمی آوازه ی عشقیم بلند

ناله ترکین قیلمارام نی تک کسیلسم بند- بند

قیل مدد ای بخت، یوخسا کام دل ممکن دئیل

بویله کیم اول دلربا بی درد دیر من دردمند

داغ لر دیر اودلو کوکسوم دن قاراسی قوپمامیش

یا ثبات عشق ایچون اود اوزره بیر نئچه سپند

آچیلیر کونلوم گهی کیم گریه ی تلخیم گوروب

آچار اول گلرخ تبسم بیرله لعل نوشخند

خاک راهیم دن منی قالدیرا بیلمز سایه تک

قیلسا گردون آفتابین هر شعاعین بیر کمند

"جام توت" دئییر ساقی گلچهره، زاهد ترک جام

ای کونول فکر ائیله گور کیم، هانسی دیر توتماغا پند

ای «فضولی»، صورت فقرین قبول دوست دور

هیچ درویشی، سنین تک گورمه دیم سلطان پسند

شعر :محمد فضولی

گئنه نیسگیل لئچگین سالدی خزان

گئنه نیسگیل لئچگین سالدی خزان
اچمامیش غنچه لری چالدی خزان
منی ده جایناغینا آلدی خزان
یاشیل احساسلی چمن ساخلا منه
..
یالانا دوزلوک اوخو ائتسه اثر
گول بیتیب ، غنچه گولوب ، آچسا سحر
بیرده گؤرکملی اوره ک گؤرسن اگر
او اوره کلرده وطن ساخلا منه
..
سؤزلرین سینه لره کؤز قالادار
دویغونون توشگولو کؤزدن جالادار
اونداکی سؤز گونشی چالخالادار
سؤزده اولدوز کیمی دن ساخلا منه
.
دایاغ عونوانلی داغ آواره سی یم
قارا گونلرده آغ آواره سی یم
بیر گولوشلوک دوداغ آواره سی یم
غملره قارشی گولن ساخلا منه
..
دئمیرم خوشلوغا یاد ائت یادا سال
غم اؤنونده آدیمی فریادا سال
منی ده غم بؤلوشنده آدا سال
بیر اوره ک پایلی محن ساخلا منه
..
بیر دایان ، ذیروه یه ایز قوی گلیرم
سانماکی خسته یم ، ایز قوی گلیرم
بیر چاناق سؤزده دئنیز قوی گلیرم
بیر دؤیوش مئیدانی چن ساخلا منه
..
اوجالیقلاردا ایزین وار دئیه رک
چیخارام داغلارا یار – یار دئیه ره ک
گله رم غربت ائوین دار دئیه ره ک
وطن عونوانلی کفن ساخلا منه

 شاعیر : حمیده رئیس زاده

بیر شعر نصرت کسمنلی دن

قاییداجاقسان
بئله آیریلیب گئتمه
یئنه قاییداجاقسان
هارا گئتسه ن بیلیرم
منه قاییداجاقسان
...
یوللار یوراجاق سنی
یولدا قویاجاق سنی
دنیز بوغاجاق سنی
گؤله قاییداجاقسان
...
یالان گوماندان بئزیب
اؤتن زاماندان بئزیب
بیرگون دوماندان بئزیب
چنه قاییداجاقسان
...
تیکانی وار گؤلونده
سنی سسلر کولومده
دؤنه جه کسه ن تئلیمده
دنه ، قاییداجاقسان
...
سن سن سئوگیمین ایلکی
تک سنه چاتیر ارکی
کؤنلوم ائله بیلیر کی
هله قاییداجاقسان

بیر مجلسده اون ایکی کیشی‌نین صحبتی

وکیل: حق‌سیزه حقلی دئییب بیر چوخ گناهه باتمیشام

حکیم: دردی تشخیص ائتمییوب، قوم- اقربا آغلاتمیشام

تاجر: من حلال‌ایله حرامی بیر- بیرینه قاتمیشام

روضه خوان: امتین پولین آلیب، من گوزلرین ایسلاتمیشام

درویش: نرده بولسام سوق آچیب مین- مین یالان سوز ساتمیشام

صوفی: روز و شب حق، حق دئییب، من هر کسی اویناتمیشام

ملانما: گونده بیر فتوا ایله، مخلوقی من آلداتمیشام

علم: قطع امید ائتمیشم، یک‌سر بو قومی آتمیشام

جهل: اورتادا کیف ائیلییوب، من هر مرامه چاتمیشام

شاعر: بولبوله، عشقه، گوله، دائر یالان فیرلاتمیشام

عوام: آنلامام هرگز، جهالت بسترینده یاتمیشام

غزئته‌چی: من جریده‌م دولماق ایچون مطلبی اوزاتمیشام

صابیر

آیه لر...

ایلدیریم حک ائیله یر عرشه سما آیه لرین

عرش ده نقش ائله یر فرشه هدا آیه لرین

باغلایب قول قولا بیر جاذبه مین لر فلکی

مین هالای ذکر ائله یر گوی ده ثنا آیه لری

یئل اسیر یازنفسین ده‌ن اویانیر گوللو باهار

دولدورور جامه سوزه‌ن چاغدا صفا آیه لرین

هرنه وارسینه افلاک ده تسبیح ائله یر

ذکر ائدیر هرنه کی وار یئرده دعا آیه لرین

قابلیت آنا توپراق دا بویوک معجزه دیر

کی دوزوب سرگی یه خوش نشو و نما آیه لرین

بیر مقدس گئجه نین خاطره سین ده‌ن نه دئییم

حوری لر یای دی سماواته حرا آیه لرین

(ائلچی) از باب بشیرا و نذیرا قرآن

هر نفس نشر ائله یر خوف و رجا آیه لرین

عباسعلی یحیوی(ائلچی)