آتا سوزلری {ضرب المثل های آذری} (سری13)

1-آچیلمامیش سفره نین ،بیر عیبی اولسا ؛آچیلانین،مین عیبی وار. (اگر سفره گسترده نشد یک عیب (گسترده نشدن را)داشته باشد سفرۀ گسترده هزارعیب دارد) << مهمانی یا هرکاری اگر به شایستگی انجام داده نشوند بهترآن است که اصولاً انجام داده نشود>> 2- آز گل قیزیم ، ناز گل قیزیم. ( کم بیا دخترم با ناز بیا دخترم) << مهمان رفتن خارج از اندازه ولو به خانۀ پدری باعث بی وقاری وبی عزتی می شود>> 3 - الله قوناغی ایسته میرسیز! ( میهمان خدائی نمی خواهید؟) << شوخی آیا از میهمان ناخوانده بخوبی پذیرائی می کنید؟ >> 4- ئوز ائویزدیر. ( خانۀ خودتان است) << چون از نظر من صاحب خانه شما هستید خود را میهمان حساب نکنید >> 5- بند علی گئدیب قارپوزا. ( بند علی رفته برای هندوانه (خریدن) ) << شوخی- از اینکه زود از منزل ما می روید متأسفم چونکه خدمتگذار را فرستاده بودم برای پذیرائی از شما خوراکی بخرد >> 6- بورجدان قورخان ، قاپیسین گن آچماز. ( کسیکه از قرض کردن می ترسد در خانۀ خود را گشاد باز نمی کند ) << نتیجۀ زیاد مهمانی دادن با درآمد معمولی مقروض شدن است >> 7 - بیز گلدیک گلین گورمگه ، گلین گئتدی تزه ک درمگه ! ( ما آمدیم به دیدن عروس ، عروس رفت به جمع کردن تپاله ! ) << تنها گذاشتن میهمان یا مشغول شدن به کارهای غیر لازم رسم میهمان داری نیست >> 8- پیتی نین سویون ، آرتیق ائله ریک. ( آب دیزی را زیاد می کنیم ) << در پذیرائی از شما خرج اضافه بر آنچه برای خودمان کرده ایم نخواهیم داشت >> 9 - حمام سویو ایله دوست دوتور. ( با آب حمام دوست می گیرد ) << با تعارف بی مایه می خواهد جلب توجه کند >> 10 - خالا خاطرون قالماسین. ( خاله خاطرت نماند ) << تعارفی که می شود محض اسقاط تکلیف است نه از روی محبت واقعی. >>

صلح اولماسا

گول منی سن ایسته سن عومروم هدر اولماز

صلح اولماسا، اولاد وطن بخته ور اولماز

آزاده لیقی، صولحی سئویلر بیزیم ائللر

بیر یئرده کی، صولح اولسا، او یئرده ضرر اولماز

اودلار وطنین نازلی گوزه للر بورویوبدور

ائللرده مثل وارکی، گوزل سیز شهر اولماز

آهیم اودو بلکه ائله سین قلبینه تاثیر

نیسان سویونو ایچمه یه داشدان گهر اولماز

هیجران گئجه سی، من چکنی چکمه سین اغیار

ظننیم جه قیامت گونو بوندان بتر اولماز

زولفون اوزونو توتسادا، گویچک لیگین آرتیر

ظلمت گئجه لر اولماسا آیدین سحر اولماز

واحد سنه، غم چکمه رقابت ائدن اولسا

مین گول قووشا بیر یئره، بحر خزر اولماز

علی آقا واحد

یاخشیدیر


بیر نفر اهل وفا مین بی‌وفادن یاخشیدیر

بیر صداقت اهلی مین اهل ریادن یاخشیدیر

هانسی گول دیر حسنده سندن گوزه‌ل دیر، سئوگیلیم

هانسی بولبول عشقده من بینوادن یاخشیدیر

قاشلارین چرخین هلالیندن، اوزین خورشیددن

صورتین آیینه‌ی گیتی نمادن یاخشیدیر

بیر داها خالین گوزه‌ل‌لیک آرتیریر رخسارینه

بیر غلط سوزدیر دیمشلر، آغ قارادان یاخشیدیر

گوزلرین صحرای چین آهولریندن دل فریب

عنبرین گیسولرین مشک خطادن یاخشیدیر

صحتی بیمار، عشقین کعبه‌ی کوینده‌دیر

اهل درده خاک راهین توتیادن یاخشیدیر

مین بلا طوفانی، قوپسا، ذره گلمه‌ز عینیمه

رخنه گورمز هر بنا کیم ابتدادن یاخشیدیر

جاهله تبلیغ عرفان ایله‌ملک آسان ده‌گیل

دیده‌ی خفاش ایچون ظلمت ضیادن یاخشیدیر

واحد،انصافاً دیسین تبریزده دوستوم اعتماد

گنجلرده هانسی شاعر «بی‌ریادن» یاخشیدیر

علی آقا واحد

سنی من گورممیشیدیم ولی سنلن تانیشیدیم نه دن؟

بوباغین بولبولو بیرده ن بیره لال اولدو نه دن؟

قوزقونا قارقایا جولانه مجال اولدو نه دن؟

شانلی یازکسمیشیدی قاره قیشین بوز نفسین

یازا چیخمیش صونالار غرق ملال اولدو نه دن؟

هانکی صرصر الی پرپر ائله دی گول چیچگی

بو برومند آغاجین میوه سی کال اولدو نه دن؟

بیز کی جان جان دئمه دیک اولکه ده قان قان دئینه

سئوگی منظومه سی حال اهلینه قال اولدو نه دن؟

مِیِ انگوری سؤزوم یوخ کی حرام ایدی بیزه

انسانین قانینی نوش ائتمه ک حلال اولدو نه دن؟

بیز بیلردیک کی دوغولماز یئنی دن رستم زال

یوردون حرّاجه قویان رستم زال اولدو نه دن؟

ایسته دیک سیره چیخاق ماوی سمالرده بیر آن

سیندی قُول یاندی قاناد سیر محال اولدو نه دن؟

آی کیمین آیدین یدی (عاصمه) ناحقّیله حق

پس حقین قامت موزونو هلال اولدو نه دن؟

صالح عاصم اردبیلی

گول ایمیش

 

بولبولون ناله‌ی جـانسوزینه باعث گـول ایمیـش

گوله هم عاشیقِ سـرگشتـه اولان بـولبـول ایمیـش

من دئیردیم کی، او مه مهر و وفـا صـاحیبی‌دیـر

دئمه بس، مهر و وفـادن او اوزی غافیل ایمیـش

داشا تـأثیـر ائلـه‌دی آهیــم اودیـله یـاندی

بیر اثر ائتمه‌دی اول شوخه، نـه آهـن‌دل ایمیـش

پیرِ میخانه سـوزون شیـخ قبول ائیلـه‌دی دون

آدم اولادی‌دیر، حقّا کی، هلـه قـابـل ایمیـش

یوخدور عاشیق، دئدی اول مه، منه سندن غیری

گیزلی منـدن، دئمـه، بیگانه‌لـره مایل ایمیـش!

عشقه دل ویرمز ایدیم، بارِ غمیـن بیلسـه‌ایـدیـم

نه بیلیم، عشقدن عشّاقـه بـلا حـاصیـل ایمیـش؟

واحـدا، مشکـل ایشـه خلقـده صبـر اوسـا اگر

اولو تدریج ایله آسان، هـر ایـش مشکل ایمیـش

علی آقا واحد